Thời gian qua, địa bàn xã Tông Lạnh, huyện Thuận Châu, tỉnh Sơn La đã có bước chuyển mình mạnh mẽ trong việc thực hiện Chương trình Mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới (NTM), nhờ đó diện mạo nông thôn có nhiều khởi sắc, đời sống của người dân được cải thiện và nâng lên rõ rệt.

Khám chữa bệnh tại Trạm y tế xã Tông Lạnh

Xã Tông Lạnh với tổng diện tích tự nhiên 2.356 ha, có 16 thôn, bản với 2.534 hộ dân, trong đó đồng bào dân tộc Thái chiếm 76% và dân tộc Kinh chiếm 24%. Trước đây, xã có xuất phát điểm thấp, người dân chủ yếu sống dựa vào sản xuất nông nghiệp tự phát với năng suất và hiệu quả chưa cao. 
Phó Chủ tịch UBND xã Tông Lạnh Lường Văn Hạnh cho biết, Chương trình Mục tiêu quốc gia xây dựng NTM đã tạo sức bật cho nhiều địa bàn của xã có sự khởi sắc rõ rệt, đơn cử như: Thôn 1, thôn 2, thôn 3 đạt chuẩn NTM kiểu mẫu. Bước vào thực hiện Chương trình Mục tiêu quốc gia xây dựng NTM, năm 2012, Tông Lạnh mới chỉ đạt 5 tiêu chí, 24 chỉ tiêu. Đến nay, tỷ lệ đường trục bản được cứng hóa đạt 95,2%, tỷ lệ trục chính nội đồng đảm bảo vận chuyển hàng hóa quanh năm đạt 25,5%; xã có 4 công trình thủy lợi được đầu tư xây dựng đồng bộ, kiên cố với tổng chiều dài kênh mương 7.689 m, đảm bảo nước tưới cho 209 ha ruộng lúa và cung cấp nước cho nuôi thủy sản; 100% hộ gia đình được sử dụng điện lưới quốc gia; 18/18 bản, tiểu khu có nhà văn hóa; tỷ lệ nhà cứng hóa đạt 87,56%, xã không còn nhà tạm, nhà dột nát; thu nhập bình quân đầu người năm 2019 đạt 32,16 triệu đồng/người/năm; 56,26% số hộ được sử dụng nước sạch, hợp vệ sinh; 84,95% hộ gia đình có nhà vệ sinh, nhà tắm, bể chứa nước sinh hoạt hợp vệ sinh và đảm bảo 3 sạch đạt tiêu chuẩn quy định… 
Thôn 1, thôn 2 đều đã hoàn thành 16 tiêu chí, 44 chỉ tiêu NTM và 5 chỉ tiêu NTM kiểu mẫu về văn hóa Bộ tiêu chí bản, tiểu khu NTM tỉnh Sơn La theo Quyết định số 1897/QĐ-UBND ngày 13/9/2022.
Thôn 2 trở thành điểm sáng trong phát triển kinh tế gắn với xây dựng NTM kiểu mẫu. Thôn có trên 70% số hộ hoạt động kinh doanh, dịch vụ, như: Cửa hàng tạp hóa, sửa chữa, các thiết bị điện tử, điện lạnh, xe máy, vật liệu xây dựng, dịch vụ ăn uống... Đến nay, 100% tuyến đường trục thôn, đường ngõ xóm được cứng hóa; 100% số hộ được sử dụng điện thường xuyên an toàn, sử dụng nước sinh hoạt hợp vệ sinh. Nhà văn hóa thôn và các công trình công cộng được đầu tư, sửa chữa, nâng cấp. Thu nhập bình quân đạt trên 54 triệu đồng/người/năm; thôn 1, thôn 2 không còn nhà tạm, dột nát; tỷ lệ gia đình văn hóa 3 năm liên tục đạt trên 80%…

Trường tiểu học Tông Lạnh là trường đạt chuẩn Quốc gia mức độ 2

Ông Trần Đình Chuyến, Bí thư chi bộ, Trưởng thôn 2 chia sẻ: Đến nay, bà con trong thôn không còn phụ thuộc vào sản xuất nông nghiệp, mà đã khai thác lợi thế gần quốc lộ, tỉnh lộ để phát triển kinh doanh, buôn bán, vận tải, mang lại nguồn thu đáng kể cho nhân dân. Trưởng thôn 2 cũng cho biết thêm, khi xây dựng đường giao thông nông thôn đã vận động người dân cùng chung tay với Nhà nước, hiến đất mở rộng hai bên tất cả các tuyến đường. Đặc biệt, các đường hoa trong thôn đều do người dân trồng và chăm sóc. Đây là kết quả của Phong trào “Ngày thứ 7 vì NTM”, người dân trồng, chăm sóc hoa, dọn dẹp vệ sinh đường làng ngõ xóm. Làm đến đâu chúng tôi chia sẻ trực tiếp trên nhóm zalo thôn để tạo phong trào lan tỏa đến toàn dân trong thôn. Để có các con đường hoa khoe sắc, người dân đã tích cực sưu tầm các giống hoa phù hợp với khí hậu, nhiều màu sắc và nở quanh năm, một số hoa được trồng ở chậu có thời gian sinh trưởng lâu và thẩm mỹ cao, góp phần điểm tô cho bức tranh làng quê thêm tươi mới, đầy sức sống. Thông qua việc xây dựng tuyến đường hoa đã góp phần nâng cao ý thức của cán bộ, cộng đồng dân cư trong việc tham gia các hoạt động chung tay xây dựng NTM ở địa phương, giữ gìn vệ sinh môi trường, tạo cảnh quan xanh - sạch - đẹp, xây dựng khu dân cư văn hóa NTM bền vững. 
Thôn 3, 100% tuyến đường trục thôn được cứng hóa, nhà văn hóa thôn và các công trình công cộng được đầu tư, nâng cấp; 100% số hộ được sử dụng điện thường xuyên an toàn, sử dụng nước sinh hoạt hợp vệ sinh. Trên 70% số hộ hoạt động kinh doanh, dịch vụ; tỷ lệ người dân tham gia bảo hiểm y tế đạt 92,73%; thu nhập bình quân đạt gần 56 triệu đồng/người/năm. Thôn không còn nhà tạm, dột nát; tỷ lệ gia đình văn hóa 3 năm liên tục đạt trên 80%... Đã hoàn thành 16 tiêu chí, 44 chỉ tiêu NTM và 5 tiêu chí NTM kiểu mẫu theo Bộ tiêu chí bản, tiểu khu NTM tỉnh Sơn La, đạt thôn NTM kiểu mẫu về văn hóa vào tháng 11 năm 2024.

Thôn 2 xã Tông Lạnh đạt chuẩn thôn NTM kiểu mẫu về văn hóa vào cuối năm 2023

Nhờ sự chuyển đổi hợp lý, đến tháng 10/2024, thu nhập bình quân đầu người tại xã Tông Lạnh đạt 46 triệu đồng/năm. Nguồn kinh phí xã hội hóa để xây dựng NTM đạt 242 triệu đồng. Xã hiện đạt 17/19 tiêu chí NTM, chỉ còn hai tiêu chí chưa hoàn thành: Giảm tỷ lệ hộ nghèo và phát triển sản phẩm OCOP mang thương hiệu địa phương.
Xã Tông Lạnh đang dần khởi sắc nhờ Chương trình Mục tiêu quốc gia xây dựng NTM. Những đổi mới trong hạ tầng, phương pháp canh tác và chăn nuôi, cùng với sự phát triển mô hình kinh tế xã hội, đã góp phần nâng cao chất lượng cuộc sống và thu nhập cho người dân địa phương. Tuy vẫn còn nhiều thách thức phía trước, nhưng sự thành công của xã Tông Lạnh là một minh chứng cho hiệu quả của chương trình xây dựng NTM, một nguồn động lực để mở rộng và phát triển trong tương lai.

Khánh Quyên